YEREL SEÇİMLER ve DATÇA!

 

Cengizhan Güngör

Yaklaşan yerel seçimlerin çok önemli bir siyaset alanı açacağını ve bu alanı özgürleştirici bir etki yaratacağını tespit etmek gerekiyor. İktidarı değiştirecek bir sonuç üretmeyecek olsa bile genel seçimler kadar önemli. Kaldı ki yaratacağı sonuçlar açısından genelde ne tür gelişmeleri tetikleyebileceği de yurttaşların ve yurttaş inisiyatiflerinin, ülke çapında, bu seçimlerin önemine uygun bir performans gösterip göstermediklerine de bağlı olacak.

Yerel seçimlerin önemi kaç belediyenin muhalif ya da iktidar güçleri tarafından kazanılacağından ibaret değildir. Şimdilerde egemen olan anlayış maalesef bu. Yaklaşım bu olunca siyasi arena ‘kimi destekler ve onun için oy toplama(!) çalışması yaparsak iktidarı zayıflatabiliriz’ kısır döngüsüne kilitleniyor. O zaman da bağımsız, özgür, demokrat  siyasi hattın zayıflaması sonucu ortaya çıkıyor. Dikkatiniz, seçilmesi mümkün görünen muhalif adaylar arayışıyla sınırlanıyor. Bu tutumun varacağı sonuçta siyasi çalışmanın bir adaya ya da partiye eklemlenme faaliyeti haline dönüşüyor olması. ‘Seçilmesi mümkün parti kimi aday gösterecek, parti meclisine kimler girecek’le başlanan çalışma genel seçimler hüsranını tekrarlama tehlikesi taşır.

Oysa bütün siyasi oluşumlar, demokratik kurumlar ve bütün yurttaşlar açısından nasıl bir kentte yaşamak istediğimizi belirlememiz gerekiyor. Bu konuda fazlasıyla ülke içi deneyime, ilkeler bütününe, literatüre-dağınık ya da bütünleşik olmasa da- sahibiz. Ayrıca uluslar arası sözleşmeler, bildirgeler, anlaşmalar açısından da zengin bir birikim var. Yapılması gereken, dolayısıyla, bu genel sınırları çok belli olan talep ve beklentilerin yurttaş inisiyatiflerinin kolektif çalışmaları ile her yerelin koşullarına tercüme edilerek bir talepler bütünü olarak özetlenerek belgelenmesi. Tabii ki daha sonraki adım da, yoğun bir siyasi kampanya ile bu taleplerin el birliği ile yereldeki yurttaşlara ulaştırılması olmalı.

Bu çerçevede Datça Demokrasi Platformu(DDP) zaten başlattığı çalışmaları hızlandırmalı ve bir ‘Datça Yerel Yönetim Bildirgesi’ hedefine yoğunlaşmalıdır. Bu bildirge bir yanıyla yerel kamu yönetiminin hangi çalışma prensipleriyle çalışması gerektiğini(katılımcı ve gerçekten demokratik ve aşağıdan yukarı mahalle meclislerine ve demokratik kitle örgütlerine dayanan), diğer yandan somut talepleri(örneğin kentsel dokuyu vahşi bir şekilde tahrip eden yapılaşmaya karşı önlemler, kent içinin trafiğe kapalı hale gelmesi, tarımı destekleyici çabalar…vb) içeren bir muhteva taşımalıdır. Bu amaç yerel siyasi parti örgütlerinin olduğu kadar, yerel demokratik kitle örgütlerinin de aktif katılımıyla ve birlikte çalışmasıyla gerçekleşebilir. Bu çalışma sırasında yerel belediyelerin son derece sınırlı olanaklara sahip olması, merkezi iktidarın yoğun baskısı altında olması..vb kısıtlardan da azade olmak gerek. Oto kontrolden kaçınmak gerek. Aksi reele hapsolmak sonucunu doğurur. Bu çalışma yerelden hareketle ideal bir kent tasarımı oluşturma çabasıdır. 

Datça Demokrasi Platformu'nun bir aday/adaylar önermesi ya da desteklemesi çok bileşenli platform yapısının doğasına aykırıdır. DDP'nun rolü Datça Kent Bildirgesi bağlamında yaşanabilir, dayanışmacı, demokratik, özgürlükçü bir kent tasavvuru ortaya koymasıyla sınırlı olmalıdır. 

Ülkemizin koşulları iktidarın merkezden yerellere kaydırılmasını zorunlu kılıyor. Barışçı, demokratik eşitlikçi, inanç ve etnik çeşitliliklerin yerel belediye yapılanması üzerindeki örgütlü gücünün etkisi ulusal çaptaki demokratik gelişmelerin de itici gücü olacaktır. Bu çok yönlü ve zorunlu bir mücadeledir. Bir ayağı ülke genelini diğer önemli ayağı da yerellerdeki çalışmaları kapsayan bir çalışma.

KİTAPTAN DA ÖTE!

 

Cengizhan Güngör

5 aydır bir kitapla cebelleşiyorum(!). Bir kitap okuma eylemini  ‘cebelleşme’ diye nitelendirmemin nedenleri var; bir yanıyla kitabın 926 sayfadan mürekkep kapsamı, diğer yanıyla içeriği itibarıyla benzeri çalışmalardan ayrılan son derece yoğun oluşu. Yazar kitap için 5 yıl emek harcamış. Sayfalar arasında ilerledikçe bu süreçte, yazarın binlerce belge ve kitap okuyarak/tarayarak ortaya çıkardığı bir eserle karşı karşıya olduğunuzu fark ediyorsunuz. Gıpta edilesi entelektüel bir emek ürünü ve şaşırtıcı bir titizlik bu kıymetli eserin harcını oluşturuyor. Tanıl Bora’ya bu el ve zihin işi yoğun emeği için şükran borçluyuz.

Evet, Tanıl Bora’nın CEREYANLAR üst başlığı ve TÜRKİYE’DE SİYASİ İDEOLOJİLE R alt başlığı ile ülkemizin fikir hayatına kazandırdığı kitabından söz ediyorum. Kitap 2017 yılında İletişim Yayınları’ndan çıkmış. 2023 yılına gelindiğinde benim okuduğum baskı 9. baskı. Kitabın benim için şaşırtıcı olan bir yanı da bu. Böylesine yoğun bir içeriğe sahip bir kitabın 6 yılda 9 baskı yapabilmiş olması. Genel geçer kitap okuru profilinden hareket ederek bu durumu değerlendirecek olursak, bir istisna ile karşı karşıya olduğumuz açık. Tabii benim bu şaşkınlığım kitabın tükenen 8 baskısının en azından önemli bir bölümünün okunduğu varsayımına dayanıyor. Aslında inkar edilemeyecek bir boyutu da kitabın; bir REFERANS kitabı, bir çeşit ANSİKLOPEDİ özelliği taşıması. Benim yaptığım gibi baştan sona kadar okumasanız da, sık sık rafından indirip başvurma ihtiyacı duyacağınız bir yapıt olma özelliği taşıması.

11 bölümden oluşuyor. ‘GEÇ OSMANLI ZİHNİYET DÜNYASI’ ile başlayan kitap, 11. Bölüm olarak KÜRT ULUSAL HAREKETİ’ ile sonlanıyor. Arada MODERNLEŞME, BATI VE BATICILIK, KEMALİZM, MİLLİYETÇİLİK, MUHAFAZAKARLIK, İSLAMCILIK, LİBERALİZM, SOL, FEMİNİZM gibi bölümler var. Bütün bölümler, her bölümün alt başlıklarını da kapsayan bütünlüklü bir çalışma. Ve her bölüm, o bölüm içinde örnek olarak zikredilecek çok sayıda alıntılarla destekleniyor. Tanıdığım, tanımadığım, ilk kez adını duyduğum çok sayıda müelliften yapılan alıntılarla dolu.

Bugünü anlamak, geleceğe dönük çıkarımlar yapabilmek, tasavvurlarınızın ayaklarının yere basabilmesi bakımından kütüphanenizin raflarında bulunması gereken bir kitap. İhtiyaç anında indirip okumak konforu bile bu kitabı bulundurmayı gerekli kılar.

*Tanıl Bora, Cereyanlar ve Türkiye'de Siyasi İdeolojiler, İletişim Yayınları.